Çocuklarda Somut Düşünme Basamağı

İlkokul çağında çocuklar “somut düşünme” basamağında bulunmaktadırlar.   Bu   evrede çocuklar  gördükleri nesneler ve durumlar hakkında yorum yapabilirler fakat görmedikleri durumlar ve nesneler için yorum yapmaları pek olası değildir. Bu nedenle, bu dönemdeki çocuklar söylenenden çok, davranışlara dikkat ederler. Bu dönemde mantıklı düşünme başlar. Çocuklar somut olduğu takdirde karmaşık problemleri çözebilirler. Soyut problemlerin çözümü ise başarılamaz. Çocuktaki kavramların gelişmesi somut adlardan, soyut adlara doğru bir gelişim gösterir ve somut düşünmeden soyut düşünmeye doğru bir yol izler.

​

6-9 yaş arasındaki çocukların öğrenmek ve üretmeye ilişkin ihtiyaç ve istekleri çok fazladır. Okuma, yazma ve aritmetikle ilgili temel  beceriler  bu  dönemde  gelişir.  Zıt  kavramlar  kazanılır.  7-11 yaşları arasında zaman, mekan, boyut, hacim, uzay kavramları gelişir. İlkokulda öğrenciler zaman kavramı ile ilgili olarak dünü, bugünü ve yarını birbirinden ayırt edebilir. Ancak mevsim ve uzun yıllara ilişkin zaman kavramları henüz daha gelişme aşamasındadır. Saat ve dakika kestirimleri  de  oldukça  zayıftır.  Çocuklar  9  yaşına doğru  bir  yıllık süreyi kafalarında canlandırmaya başlarlar.

 

İlkokul döneminde sıralama, sınıflandırma, karşılaştırma işlemlerinde beceri artışı görülür. Bu dönemde çocuklar sıralama ve çoklu sınıflama yapabilirler. Nesneleri belli bir ilişkiye göre düzene koyabilir ve belli ortak özelliklere göre gruplayabilirler. Bir grup nesneyi birden fazla özelliğe göre sınıflayabilirler. Ancak sıralama becerisi çocuğun gözle görebildiği somut nesnelerle sınırlıdır.

 

İlkokul çağında çocuğun dil kullanmasındaki ustalığı oldukça artar. Konuşmaktan, soru sormaktan ve sorulara cevap vermekten hoşlanır. Bu dönem çocuklarına başlarından geçenleri anlatma, tecrübelerini söz ve yazıyla ifade edebilme fırsatı bolca verilmelidir. Fakat ilkokul çocuğu, konuşmayı sevdiği kadar iyi bir dinleyici değildir.

 

İlkokul  döneminde çocuğun  ilgisi  akademik  konularda yoğunlaşır. Çalışma, başarma, işbirliği yapma, arkadaşlarla olumlu ilişkiler kurma önemlidir. Çocuk bu dönemde kendisine ve yeteneklerine ilişkin tutumlar geliştirmektedir. Bunu başaramadığı takdirde aşağılık duygusu yaşayabilir. Abartılı başarı beklentisine girmek, çocuğu başkalarıyla kıyaslamak, çocuğun yaptıklarını beğenmeyip sürekli  eleştirmek gibi  davranışlar, çocukta  yetersizlik duygularına neden olur. Bu dönemde anne-babaların, çocuklarına yetenekleri ölçüsünde sorumluluklar vererek, çocukta özgüvenin gelişimine destek vermesi gerekir.